Heb je wel eens gehoord van 'The Orchid en the Dandelion?' In het onderzoek van Thomas Boyce, een Amerikaanse gezondheidswetenschapper, gebruikt hij deze metafoor voor kinderen die in stressvolle situaties en in niet stressvolle situaties nagenoeg gelijk reageren. Dit zijn de paardenbloem kinderen. Er zijn ook kinderen die grote verschillen laten zien. Dat zijn de orchidee kinderen in zijn studie. Zij doen het uitzonderlijk goed in niet stressvolle situaties en uitzonderlijk slecht in stressvolle situaties.
En alhoewel ik het zelf soms wat lastig vind om heel erg vanuit deze hokjes te denken en mijn kind als paardenbloem of orchidee te zien, vind ik de metafoor wel mooi. Een paardenbloem groeit eigenlijk overal. De bloem heeft geen specifieke aanpak nodig. De orchidee daarentegen wel. De juiste dosering van licht, water en zon doen haar prachtig bloeien en groeien.
De orchidee kinderen, worden ook wel de hoogsensitieve kinderen genoemd. Wat hebben zij nodig om tot bloei te komen?
Overigens zijn ondergenoemde punten voor alle kinderen goed. Het onderzoek toonde met name aan dat sensitieve kinderen zoveel meer hinder ervaren van een niet passende of stressvolle omgeving en dat deze kinderen zoveel meer floreerden bij een omgeving die voor hen passend is.
Dus wat is er nodig voor hoogsensitieve kinderen om tot bloei te komen?
-
Dat zij er mogen zijn, precies zoals ze zijn
Oftewel onvoorwaardelijke acceptatie. Kinderen voelen zelf haarfijn aan dat ze anders op een situatie reageren dan het gros. Laat hen zien dat dit oké is. En geef hen de juiste tools om met zichzelf oké te zijn. Voer kleine gesprekjes met elkaar over gevoelens en leer hen hierbij eigen gevoelens te herkennen en benoemen. Let ook op in de omgang met deze kinderen dat je zelf zacht en open bent in jouw houding. Een ander onderzoek van Boyce toonde namelijk het verband aan tussen het geheugen en sociale stress. Bij de norse onderzoeker wisten de hoogsensitieve kinderen zich twee weken later weinig tot niets te herinneren van het onderzoek en de omgeving. Dit, terwijl de hoogsensitieve kinderen die in contact waren met de inlevende en aardige onderzoeker zelfs nog wisten wat de onderzoeker voor kleding droeg en welke handelingen er werden verricht en in welke volgorde. En uiteraard zijn we allemaal wel eens minder aardig of liefdevol in onze reactie. Belangrijk is, om hier op terug te komen en aan te geven waar jouw reactie vandaag kwam. Zo leren kinderen dit niet op zichzelf te betrekken.
-
Routines en voorspelbaarheid
Zekerheid en houvast is voor deze groep kinderen erg fijn. Daarom is het fijn om vast te houden aan routines. Daarnaast is het goed om je bewust te zijn van het feit dat nieuwe situaties spannend kunnen zijn. Een zekere mate van voorspelbaarheid kan hierbij helpen. Zo weten zij ongeveer wat er komen gaat en kunnen ze zich hierop mentaal voorbereiden. Dit neemt spanning weg. Hoogsensitieve kinderen hebben een groot voorstellingsvermogen en kunnen zich hierdoor echt al even in de situatie bevinden. Zo kunnen ze goed oefenen en vertrouwd raken met een nieuwe situatie.
-
Fantasierijk spelen
Een fantasierijk spel is natuurlijk voor alle kinderen heerlijk. Even helemaal opgaan in de wereld van unicorns of vikingen. Alles kan in jouw wonderwereld.
-
Benoemen en accepteren van verschillen tussen mensen
Zoals hiervoor al benoemd, nemen hoogsensitieve kinderen verschillen snel waar. Het helpt wanneer je als ouder of opvoeder deze verschillen bespreekbaar maakt en accepteert.
-
Balans tussen het aangaan van angsten en het vieren daarvan
Het is voor de ontwikkeling van onze kinderen - en ook voor jezelf als ouder - belangrijk om ook zo nu en dan uit je comfortzone te gaan en iets te doen wat spannend is. Vier daarna gerust jullie succes en probeer daarbij de focus op het proces te leggen en niet op het resultaat.
Afbeelding van meineresterampe via Pixabay